باید زیبایی های کلام وسیره اهل بیت (ع) را به گونه ای بیان کرد که با فطرت بشر امروز ارتباط برقرار کند
وی افزود: بنابراین روش ما باید این باشد که زیبایی های موجود در کلام اهل بیت را به گونه‌ای که با فطرت بشر و وجدان و دل و جان بشر ارتباط برقرار کند بگوییم و طوری هم بگوییم که شخص وقتی با دیگر مطالب مقایسه می‌کند بفهمد که اینجا یک چیز اضافه دارد. البته خود گوینده هم باید در مقام انتخاب و بیان، توجه به دیدگاه‌هایی که دراین مسأله وجود دارد را داشته باشد. مثلا بدانند که دیگر ادیان چه می‌گویند. از این رو وظیفه ما امروز نه فقط درمقابل اسلام و اهل بیت، بلکه در مقابل بشر این است که زیبایی‌های موجود در اسلام و اهل بیت را بگونه‌ای که با بشر امروز ارتباط برقرار کند و مشکل آن را برطرف کند، بیان کنیم. از هر فرصتی هم باید استفاده کنیم که امروز محرم بهترین فرصت است.
محرم زمانی است که باید تجدید نیرو کنیم
رییس مرکز اسلامی انگلیس در ادامه گفت و گو با شفقنا با بیان اینکه محرم زمانی است که باید تجدید نیرو کنیم، خاطرنشان کرد: باید با توسل با گریه و عزاداری قلب خودمان را شستشو بدهیم. اگر گناهانی کردیم از توبه و استغفار استفاده کنیم و یک نیروی معنوی و خلوص بگیریم و زنگار را از وجودمان بزداییم و دوم از حضور مردم استفاده کنیم و پیام صحیح را منتقل کنیم و معرفت آن‌ها را نبست به اهل بیت (ع) و دین افزایش دهیم و سوم اینکه در این محرم که همه شیعیان حضور دارند برای چگونگی معرفی پیام اهل بیت (ع) به دیگر ادیان و دیگر جوامع استفاده کنیم. چگونه با مسیحیان و یهودیان و حتی با آن‌ها که دینی ندارند اما به تعبیر امام حسین (ع) احرار هستند، صحبت کنیم. امام حسین وقتی دیدند که به خیام حمله می‌کنند فرمودند که اگر دین ندارید لااقل آزاده باشید. بنده تصّور می کنم حر یعنی کسی که بر اساس وجدان رفتار می‌کند. در آن روایت هم داریم که می‌گوید بعضی خدا را برای ثواب بهشت و برخی از ترس جنهم خدا را عبادت می‌کنند و بعضی هم خدا را اهل عبادت می‌یابند که این عبادت احرار است. به عقیده بنده حر کسی است که طبق وجدان خود عمل می‌کند و نه از روی طمع و یا خوف. لذا ما باید از فرصت محرم استفاده کنیم در جهت افزایش معرفت خود و توان معنوی و روحی گرفتن و قلبمان را صاف کنیم و برنامه‌ریزی کنیم تا کلام اهل بیت و بخصوص امام حسین را به احرار دنیا معرفی کنیم.
محرم ماه معرفت است و نباید به عزاداری صرف بسنده شود
دکتر شمالی معتقد است: اگر در ایام محرم به جای افزایش معرفت کارهای احساسی کنیم و کارهای احساسی هم به جای اینکه گریه و توسل و خضوع درونی باشد، فقط بیاییم کارهای ظاهری مانند قمه زنی یا پاره کردن لباس کنیم، معلوم نیست که خضوع و خشوع و طهارت روحی در افراد ایجاد شود. گاهی افراد حتی یک قطره اشک هم نمی‌ریزند اما سر و صدا زیاد میشود. ما نمی‌خواهیم بهره ما از محرم فقط انجام برخی مراسم باشد. بلکه می‌خواهیم افزایش معرفت و معنویت و نورانیت باشد که در زیارت عاشورا تعبیر زیبایی دارد که از خدا می‌خواهیم: و ان یجعلنی فی مقامی هذا ممن تناله منک صلوات و رحمه و مغفره. دریافت صلوات الهی از خود قرآن استفاده می شود که به معنی نورانیت است. چرا که خداوند در سوره احزاب می‌فرماید می فرماید : هو الذی یصلی علیکم و ملائکته لیخرجکم من الظلمات الی النور یعنی کسی که صلوات دریافت کند از ظلمات و تاریکی ها به سوی نور می رود. یعنی شما در عزاداری باید نورانی شوید. وقتی نورانی شدید، یعنی اینکه باید اخلاق شما بهتر باشد. شک و تردید کم شود. رفتار با همسایه و همسر و خانواده بهتر باشد. همه بدی ها در فضای تاریک صورت می‌گیرد. اما وقتی قلب نورانی میشود انسان متحول میشود. لذا ما باید این استفاده را کنیم و پیام امام حسین را به دنیا و احرار دنیا برسانیم.
باید روش های ما در محرم عمق معرفتی داشته باشد
وی با تأکید براین‌که اگر کارهایی کنیم که عمق معرفتی ندارد، تاثیر معنوی نداشته و کسی را هم جذب اهل بیت نخواهد کرد، گفت: برخی از کارهایی که انجام میشود در درون شیعیان هم بر سر آن اختلاف نظر وجود دارد، لذا باید بر روی آن بیشتر فکر کنیم. وقتی شیعیان قبول ندارند، سنی و مسیحی چگونه به مسأله نگاه خواهند کرد؟ زمانی یک دوستی بیان می‌کرد که در یکی از شهرها شخصی می‌خواست شیعه بشود. ما او را در زمان عزاداری به مرکز آوردیم. بعد از عزاداری بیان کرد که دین شما به درد من نمی‌خورد. طبیعتاً وقتی جلوی یک غیرمسلمان چاقو به سر یک کودک می‌زنند و این را به عنوان یک مراسم شیعی معرفی می کنند، چنین کسی شیعه نخواهد شد. یا حتی اگر در خیابان این کار را جلوی آن‌ها انجام دهید هیچ کس با شما هم‌دردی نخواهد کرد و فکر خواهند کرد که شما مشکل روحی و فکری دارید. لذا می‌بینید که دشمنان شیعه هیچ ابایی ندارند و حاضر هستند تا این صحنه‌ها را در تمام دنیا پخش کنند. اگر به نفع شیعه بود قطعاً چنین نمی‌کردند. امّا چون می‌دانند که تأثیر آن به ضرر ما است، هیچ ابائی از انتشار این امور نداشته بلکه بسیار هم خوشحالند.
باید محبت مردم را به فرهنگ اهل بیت جلب کرد
رییس مرکز اسلامی انگلیس با اشاره به دو راه در پیش رو، تصریح کرد: ما دو راه در پیش رو داریم. یک راه همان که اهل بیت فرموده‌اند. امام صادق (ع) در اصول کافی به آن اشاره می کنند و می فرمایند: ” لیس من احتمال امرنا القبول و التصدیق و حسب بل صیانه و کتمانه من غیر اهله ” اگر شما امر ما را قبول دارید تنها به این نیست که بگویید و بیان کنید، بلکه بخشی از آن این است که معارفمان را از کسانی که اهل آن‌ها نیستند کتمان کنید.بعضی از معارف ما را نباید در جایی بگویید. بعضی مسائل و اعتقادات ما وجود دارد که برای بیان آن‌ها شخص باید زمینه داشته باشد. چراکه اگر زمینه نداشته باشد آن را شرک و کفر خواهد دانست.
دکترشمالی ادامه داد: حضرت سپس می فرمایند؛ خداوند رحمت کند بندهای را که محبت مردم را به سوی ما و خودش بکشد. سؤال امام صادق(ع) از ما امروز این است: شما چه کرده‌اید که محبت مردم را به سمت اهل بیت و شیعه بیاورید؟ حرف منطقی زده‌اید؟ کمک‌های بشر دوستانه کردید؟ با فقر و بی‌سوادی و ایدز به نام شیعه مبارزه کردید؟ اینها بسیار خوب است اما اگر قمه زدید و فحش دادید و لعن کردید، محبت کسی را جلب نکرده‌اید. اینها ملاک است که باید سنجیده شود. سپس می‌فرمایند: “حدّثوهم بما یعرفون و استروا عنهم ماینکرون” آنچه اینها معروف می‌شمارند و زیبایی آن را درک می‌کنند، برای آن‌ها بیان کنید: امّا آنچه آن‌ها منکر می‌شمارند پنهان کنید. معروف و منکر عرفی است. آنچه آن‌ها نمی‌فهمند و با آن مشکل دارند را نگویید. لذا وظیفه همه شیعیان و به ویژه علما و خطبا و اهل قلم و کسانی که مؤسسان و برگزار کنندگان مجالس و محافل هستند این است که با توجه به شرایط امروز دنیا و با توجه به حساسیت‌ها به هوش باشند. زیرا همان‌طور که کار خیر منتشر میشود، کار شر هم به سرعت منتشر میشود. البته شرایط تبلیغاتی به صورتی است که مسائل بد زودتر منتقل میشود. مثلا اگر کسی کلیه خود را اهدا کند، در یک فاصله زمانی منتشر میشود اما اگر کسی به کسی حمله کند، به سرعت پخش میشود. بنابراین این شرایط می‌طلبد که ما بسیار دقیق باشیم. در حرف و گفتار و برنامه‌ها دقت کنیم.
وی یادآور شد: شنبه گذشته نوزدهمین جلسه علمای شیعیان در انگستان برگزار شد و به حمدالله حدود 100 تن از علما و ائمه جماعت حضور داشتند که بیانیه ای صادر کردند که یکی از بندهای آن تعظیم شعائر حسینی و دوم تأکید بر بیان پیام امام حسین برای انسان معاصر و سوم تأکید بر وحدت اسلامی و دوری از کارهایی که باعث اختلاف میشود و چهارم حمایت از مظلومان عالم و پنجم تأکید بر همبستگی و کارهای خیریه بود. وظیفه سنگینی است و امیدواریم خداوند کمک کند تا ما بتوانیم پیام اهل بیت را هم خوب درک کنیم و هم به خوبی منتشر نماییم.
زیارت اربعین سرشار از پیام های جهانی و انسانی است
وی با اشاره به پیام‌های امام حسین که امروز باید بیان شود، گفت: زمانی بنده فکر می‌کردم که چه جنبه‌هایی از حیات و قیام امام حسین را می‌توانیم مطرح کنیم که با انسان و فارغ از گرایشات دینی ارتباط برقرار کند. برای بنده جالب بود که زیارت اربعین بسیاری از این مفاهیم را در خود جای داده است. در این زیارت آمده است “شما خون خود را دادی تا بندگان خدا را از حیرت و جهالت و ضلالت دور کنی”. مبارزه با جهل شعار بسیار مهمی است. از مبارزه با بی سوادی گرفته تا چیزهای دیگر مانند جهل سیاسی، اجتماعی و… یا اینکه اشاره شده است که مظلوم شهید. به عقیده بنده معنای مظلوم شهید این است که شما تا حدی که جانتان را دادی باز هم حاضر نشدی با ظالمین همکاری کنی. اگر فقط مظلوم بود معلوم نبود که تا کجا ادامه دارد، اگر فقط شهید هم بود باز هم معلوم نبود که با ظالمین می‌جنگد. اما مظلوم شهید یعنی کسی که تا سرحد جان دادن با ظالم همکاری نکرده است. نه تسلیم ظالم شده است و نه همکاری کرده است.
باید با ظلم مظلومانه مبارزه کرد
رییس مرکز اسلامی انگلیس ادامه داد: در اینجا مبارزه با ظلم آن هم از نوع مظلومانه‌اش مطرح است. یعنی گاهی ما با ظلم، ظالمانه مبارزه می‌کنیم که جواب نمی‌دهد. باید با ظلم مظلومانه مبارزه کرد. این مظلومیت غیر از منظلم بودن و ظلم پذیری است. گاهی ممکن است ظالم به زن و بچه ما آسیب برساند، ما مظلوم هستیم اما نباید مقابله به مثل کنیم . گاهی حرف‌های بی‌ادبانه می‌زند، باز هم ما نباید این کار را انجام دهیم. وقتی یک انسان متخلق با ظالمی که موازین را رعایت نمی‌کند مبارزه می‌کند، خواه ناخواه مظلوم میشود. حضرت علی (ع) چرا مظلوم است، چون به اخلاق پای‌بند است. شما نمی‌توانید با اخلاق رفتار کنید و مظلوم نباشید. این مظلومیت در عین حقانیّت، خیلی هم زیباست. لذا خود این مسأله نشان می‌دهد که با ظلم باید مبارزه کرد و چگونه باید مبارزه کرد. یک سری از این مسائل را می‌توان در حیات بزرگوارانه امام حسین دید. مثل برخورد با حر و قبول توبه و گذشت و بخشش و بسیاری از مسائل مثل بحث خانواده و دیگر مسائل. اینها جای مطالعه دارد.
باید امام حسین (ع) را آنگونه معرفی کرد که یک غیر مسلمان هم ایشان را الگو بداند
وی افزود: بنده یک زمانی به این مسائل فکر کردم و چند جا هم تست کردم. به عنوان مثال هر سال جلسه‌ای در تورنتو به مناسبت اربعین امام حسین (ع) برگزار می شود که مسلمانان جمع می‌شوند و غیر مسلمانان را هم دعوت می‌کنند. بنده در این مراسم سعی کردم تا امام حسین را بگونه ای که غیر مسلمانان بفهمند، معرفی کنم. این مسأله بسیار مهم است که ما امام حسین را به نحوی معرفی کنیم که یک غیر شیعه و حتی غیرمسلمان با امام ارتباط برقرار کند و امام حسین را هم الگو بداند. بحمدالله در آن جلسه استقبال خوبی از این صحبت به عمل آمد و به طور مثال یکی از حضّار که سیک بود بعد از سخنرانی به من گفت: هر آنچه شما درباره امام حسین گفتید، makes sense یعنی قابل درک و همنوایی است.
دکتر شمالی در پاسخ به سؤال خبرنگار شفقنا درباره پیام‌های انسانی قیام امام حسین (ع) چنین گفت: می توان به مبارزه ایشان با ظلم، با استبداد، با فساد اجتماعی، اقتصادی، عقیدتی و اخلاقی و نهایتاً ایستادگی بر سر حقیقت تا پای بذل جان، آبرو و حیثیت خود و خاندان اشاره کرد. امام حسین (ع) با این حرکت گویی مباهله را تکرار کرده اند. اگر پیامبر (ص) در روز مباهله همه اهل بیت خود را به صحنه آوردند، امام حسین (ع) هم این کار را تکرار کردند و از این منظر می توان گفت امام حسین (ع) همه خاندان ومیراث معنوی پیامبر (ص) را برای مبارزه با ظلم و انحراف یزید به صحنه آوردند تا اسلام، اخلاق و انسانیت زنده بماند. در این حال وقتی سخن از پیام‌های انسانی قیام امام حسین به میان می آید ممکن است یک سوال پیش بیاید که تفاوت امام حسین (ع) با رهبران غربی مانند گاندی که در راه مبارزه دست به هر تلاشی زدند، چیست و کجاست؟ دو روی‌کرد وجود دارد. این دو با هم معارض نیستند اما در یک سطح هم نیستند. یکی اینکه امام را به گونه ای معرفی کنیم که تفوق شخصیت حضرت و منش و رفتار ایشان بر سایر مبارزان و رهبران عالم مشخص شود. این مسأله را می‌توان بررسی کرد. مثلا همین که امام حسین (ع) در سخت ترین شرایط ارزش‌ها را رعایت کردند و به یک حیوان هم ظلم نکردند، جای بررسی دارد و بسیار هم مهم است که ایشان چه ارزش‌هایی داشتند و پای این ارزش‌ها با حفظ اخلاق چگونه ایستادند. راه اول یعنی بیان امتیازات سخنان و شخصیت و منش امام حسین(ع) نسبت به دیگران ساده است و درک آن راحت است. اما راه دیگری هم وجود دارد که پیچیده و سخت است اما اثر آن بیشتر است. و آن اینکه امروز ما شیعیان امام حسین بیایم برای آن ارزش‌هایی که امام حسین (ع) برای آن اقدام کرده و انسان‌های مصلح دنیا برای آن کار می‌کنند، فعالیتی بکنیم که همتا نداشته باشد. اگر بتوانیم کاری بکنیم که همتا نداشته باشد، بعد آن‌ها خواهند گفت که این قوت و موفقیت از کجا آمده است؟ در این زمان است که می‌گوییم ما امام حسین (ع) را داریم.
باید با عمل خود معرف فرهنگ حسینی باشیم
وی ادامه داد: زمانی فقط از امام حسین (ع) حرف می زنیم، اما زمانی هم هست که یک کار چشم‌گیر انجام می دهیم که دیگران نتوانستند انجام دهند. بعد می‌گویند که شما چگونه انجام دادید و ما باید مطالعه کنیم. نمونه‌هایی از این مسأله را دیده‌ایم. به عنوان مثال گاهی برخی که مطالعه می‌کنند می‌گویند چطور شده است که مردم انقلابی ایران با این همه مشکلات درونی و بیرونی و جنگ چرا تسلیم نشدند و شکست نخوردند؟ می‌گویند این به خاطر این است که روحیه شهادت طلبی و مقاومت و عشق به مرجعیت و رهبری و امام حسین را دارند. من می‌گویم ما شیعیان بیاییم و در مسیر ارزش‌هایی که اهل بیت بر روی آن تأکید داشتند، در مسیر اهداف امام حسین و مبارزه با جهل و ظلم و فقر و حمایت از مظلوم و حمایت از خانواده و امر به معروف و ادب، در اینها کارهایی کنیم که آن‌قدر چشم‌گیر باشد که آنجا امتیاز اهل بیت مشخص شود.
رییس مرکز اسلامی انگلیس اظهار کرد: در روایت آمده است کونوا لنا زینا یا اینکه امام صادق فرمودند که اگر شما خوب انجام دهید می‌گویند که امام صادق آن‌ها را تربیت کرده است و اینگونه بار آورده است. مثلا یک پزشک شیعه باید نشان دهد که شیعه بودن من در پزشکی من باعث شده است که من با بیماران بهتر برخورد کنم. من در به روز بودن به لحاظ علمی بهتر هستم. روحیه همکاری و مسئولیت‌پذیری دارم. لذا این میشود معرفی امام حسین در شرایط امروز. امّا اگر فقط بخواهیم حرف بزنیم کافی نیست.
وی در ادامه در پاسخ به سؤالی در مورد منش و روش اجتماعی، فرهنگی و زیست اقتصادی شیعیان و ضرورت وجود سبکی از زندگی توسط شیعیان که ورود به آن سبک زندگی تضمین جنبه های مختلف زندگی شخصی و اجتماعی به همراه ابعاد معنوی و اخلاقی را داشته باشد، چنین تأکید کرد: زمانی شما تبلیغ می‌کنید و افراد معدودی جذب می‌شوند. اما زمانی نصرت و فتح بدست می‌آورید مصداق آیه اذا جاء نصرالله و الفتح میشود. یعنی یک موقع ما حرف می‌زنیم که سخت است. اما زمانی موفق می‌شویم که حرف‌ها را پیاده کنیم و به پیروزی برسیم که مردم پیروزی ما را می‌بینند و در آن صورت است که: یدخلون فی‌دین‌الله افواجا. مثلا ما می‌گوییم که خانواده مهم است و زن و مرد باید به هم احترام بگذارند. با این حرف چند نفر جذب می‌شوند؟ امّا اگر توانستیم خانواده‌های خودمان را نشان دهیم و بتوانیم عمق صمیمیت و وفاداری را عملاً نشان دهیم، اگر بتوانیم به جایی برسیم که در میان ما طلاق بسیار نادر باشد، همگان علاقمند خواهند شد که رمز موفقیت ما را پیدا کنند. امّا اگر سخنان زیبای اهل بیت (ع) را مطرح کنیم ولی در میان خود ما آمار طلاق به 20 درصد و 30 درصد برسد، چه کسی سخنان ما را جدّی خواهد گرفت؟
دکتر شمالی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان به این رخداد بزرگ که ابعاد تاریخی مشخص دارد وارد شداما ضمن تبیین ابعاد آن، به اختلافات درون مسلمین دامن نزد؟ گفت: اگر گروهی در کنار کوهی زندگی کنند و روستای همسایه آن‌ها به نحوی باشد که درخت‌ها و بوته‌های کوه را بکنند، این کوه به مرور زمان و بعد از دو سه نسل پوشش سبز خود را از دست می‌دهد و زمینه سیلاب پیدا می‌کند. وقتی باران بیاید، سیل می‌آید و وقتی سیل بیاید هر دو روستا را از بین می‌برد. اینجا دیگر جای بحث نیست که بگویند چه شده است که به اینجا رسیده‌اند. بلکه باید فکر کنند تا جلوی سیل را بگیرند تا هر دو روستا را از بین نبرد.
نمی توان منکر رخدادهای تلخ صدر اسلام شد اما باید از تاریخ به گونه ای استفاده کنیم که برای امروز مفید باشد
وی افزود: ما نمی‌خواهیم منکر تاریخ و واقعیت‌ها بشویم. اما از تاریخ باید به گونه‌ای استفاده کنیم که به درد امروز و فردا بخورد. یک زمانی شما تاریخ‌دان و مورخ هستید و بحث علمی می‌کنید. لذا فارغ از اینکه اولویت‌های امروز چیست باید بحث شود. اما زمانی مسائل حیاتی وجود دارد که باید نسبت به آن مسائل حیاتی موضع‌گیری کنیم. بسیاری از این مشکلاتمان هم مشکلات مشترک است. ما الان باید جلوی سیلاب ماتریالیسم و سکولاریسم و لیبرالیسم را بگیریم. چراکه در حال از بین بردن ریشه هستند.
به گفته وی، مباحث تاریخی چند قسمت است. دانستن یک قسمت برای درک شرایط امروز لازم است. یک قسمت برای همه مسلمانان لازم است و یک قسمت هم برای شیعیان و یک قسمت هم فقط برای متخصصین است. تاریخ باید در محافل علمی بحث شود و جای خود را دارد و حق پذیری هم این است که انسان واقعیت را آن طور که بوده است تلاش کند و بشناسد. اما بحث من بر سر سیاست تبلیغی ما است. یعنی آن قسمتی که ما می‌خواهیم پیام امام حسین را به دیگران معرفی کنیم، در آنجا آیا باید به یک مسأله تاریخی تأکید کنیم و یا اینکه امام حسین و پیام ایشان را بیان کنیم. به عنوان مثال اگر بحث یزید را مطرح کنیم مشکلی نیست، معاویه هم تا حدی می‌توان مطرح کرد. اما جلوتر رفتن لازم نیست. وقتی تریبون داریم دو کار می‌توانیم انجام دهیم یک بار اینکه بگوییم امام حسین چه کرده است و یک بار اینکه یزید چه کرده است. قاعدتا صحبت از امام حسین خیلی بهتر است و باید محاسن کلام اهل بیت (ع) را بیان کرد.
ما باید یک تحول اخلاقی و فکری پیدا کنیم و نباید فکر کنیم که با جمع شدن و گریه کردن و اطعام مشکلات حل خواه شد
دکتر شمالی در تفسیر جمله اللهم اجعل محیای محیا محمد و آل محمد و مماتی ممات محمد و آل محمد،چنین تصریح کرد: یک معنا این است که یعنی خدایا زندگی من را همانند زندگی آن‌ها و مرگ من را هم مانند مرگ آن‌ها قرار ده تا همانند آن‌ها زندگی کنم ولی یک بعد دیگر هم دارد و آن اینکه زندگی من زندگی امام حسین (ع) باشد یعنی می‌گوییم خدایا توفیق بده که امام حسین ع از طریق زندگی من زندگی کند. یعنی اینکه اگر امام حسین ع الان زنده بود چه کار می‌کرد تا من هم همان کار را انجام دهیم. چراکه در این شرایط زندگی خود را در اختیار امام حسین قرار داده‌ام و مرگ من هم در همان مسیر قرار خواهد گرفت. به عبارتی امروز هر شیعه باید تلاش کند تا امام حسین ع در مغز و قلب و اعضا و جوارحش ظهور کند. با این شرایط اخلاقمان، خانواده مان، رابطه با همسر، پدر، فرزند، معلم و… حسینی خواهد شد. دراین زمان، جذبه ایجاد خواهیم کرد. زیرا حرف تا حد محدودی جذبه ایجاد خواهد کرد. به فرض محال اگر کسی بیاید و صد در صد تعالیم امام حسین را بگوید، برد این مسأله بسیار کمتر از کسی است که بیست درصد از تعالیم امام را در زندگی خود پیاده کند. لذا ما باید یک تحول اخلاقی و فکری پیدا کنیم و نباید فکر کنیم که با جمع شدن و گریه کردن و اطعام مشکلات حل خواه شد. البته اینها هم بسیار عالی هستند اما اینها برای این است که وارد عرصه شویم تا کار جدی کنیم. لذا نباید به مقدمات اکتفا کنیم.
حزن واقعی با معرفت حاصل می شود و ریشه عزاداری حزن است
رییس مرکز اسلامی انگلیس با اشاره به افراطی‌گری در عزاداری‌ها و نگرانیهایی که در این زمینه وجود دارد، گفت: ما دو جنبه در عزاداری داریم که یکی ماهیت و محتوای عزاداری است و دیگری فرم و شکل و قالب است. به اعتقاد بنده، عزاداری یعنی ابراز عمومی و علنی حزن برای از دست دادن یک شخصیت عزیز. چون اگر در دل باشد این عزاداری نیست، باید حزن در از دست دادن یک شخصیت محبوب باشد. یعنی در واقع ریشه اصلی حزن است که حزن جوهره است. حزن هم با معرفت حاصل می شود. وقتی شما بشناسید که چه کسی را و به چه علتی از دست دادید، حزن ایجاد می شود. لذا معرفت کلیدی است که ما را به حزن می‌رساند. بعد هم شباهتی ایجاد میشود. یعنی وقتی انسان یک فرد خوبی را می‌شناسد خواه نخواه می‌خواهد شبیه او باشد و هماهنگی ایجاد شود که همان بحث اطاعت است. بعد هم که می‌خواهید حزن را ابراز کنید میشود، غالب. مردم ممکن است به گونه‌های مختلف این حزن را اظهار کنند که یک اظهار طبیعی و طبیعت بشر است و یک اظهار هم فرهنگی است. اظهار طبیعی گریه است. بشر وقتی محزون میشود گریه می‌کند. اما وقتی سیاه بپوشیم و یا سفید بپوشیم این فرهنگی است. یا اینکه وقتی عزادار می‌شویم در یک مجلسی جمع می‌شویم و از خوبی‌های شخص صحبت می‌کنیم.
وی افزود: بنده زمانی در مجلس ترحیم یک پروفسور مسیحی در کانادا شرکت کردم. بستگان ایشان با اینکه خیلی محزون بودند برخی خاطرات طنزگونه را می‌گفتند و می‌خندیدند. بنده تعجب می‌کردم اما در عین حال می‌فهمیدم. چرا که این مدل آن‌ها بود و به واقع در دل محزون بودند. بعضی هم ممکن است کنفرانس بگیرند و یا غذا بدهند و یا اظهارات دیگر داشته باشد که جنبه فرهنگی دارد. بنای اولیه اسلام هم این است که با فرهنگ‌ها همراه باشد. زیرا روحیه تسامح دارد. یعنی تا جایی که فرهنگ با ارزش‌ها تعارض نداشته باشد، تنوع فرهنگی و نوآوری مشکلی ندارد و خوب هم هست. مثلا اگر صد نوع ابراز حزن داشته باشیم اصلا مشکلی ندارد، ولی باید ارزش‌ها حفظ شود.
قالب‌ها و فرم‌ها نباید با ارزش‌های ما در تعارض باشد
وی با بیان اینکه در این راستا باید دو نکته رعایت شود، گفت: اشکال و قالب‌ها و فرم‌ها نباید با ارزش‌های ما در تعارض باشد. مثلا ما نباید برای یک کار فرهنگی اسراف و ریخت و پاش کنیم. یا برای عزاداری آن قدر سر و صدا کنیم که همسایه‌های غیر مسلمان اذیت شوند. یا نصف شب به خیابان بیاییم و یا ترافیک را مختل نماییم. بنابراین یک مسأله این است که با ارزش‌ها منافات نداشته باشد و دوم اینکه باید بهترین قالب‌ها را که قابل ترویج و قابل فهم برای عموم باشند پیدا کنیم. مثلاً زمانی هست که شما می‌خواهید حزن خود را ابراز کنید، اما زمانی هم هست که با حزن خود می‌خواهید پیام منتقل کنید و انسان های با وجدان دنیا را جذب نمایید. به عنوان مثال شما که از شبه قاره یا خاورمیانه به اینجا آمده‌اید، می‌خواهید شیوه محلی خود را نشان دهید و یا اینکه می خواهید مردم اینجا با شیوه حزن شما تعامل برقرار کنند؟
قمه زدن و توهین کردن در غرب، وهن شیعه است
وی افزود: بنده دو نگرانی در این خصوص دارم. یک مسأله اینکه گاهی برخی کارهایی صورت می‌گیرد که موجب وهن شیعه می شود؛ مانند قمه زدن و توهین کردن. دوم اینکه ما در حال از دست دادن فرصت‌ها هستیم. و این مسأله بسیار مهم است. برنامه های ما باید مورد مطالعه قرار گیرد تا بدانیم که می‌توانند پیام خود را منتقل کنند یا خیر. فرصت ها از دست می رود و لذا باید همه دقت کنند تا مؤثرترین شیوه ها را برگزینند.
ما معتقدیم که داعش نماینده هیچ گونه اسلام نیست؛ یک جریان جعلی و انحرافی است
دکتر شمالی با اشاره به جریان داعش که بدترین شیوه از اسلام را منتشر می‌کند، به تفاوت امروز شیعه با جریاناتی مانند داعش اشاره و خاطرنشان کرد: در این زمینه دو نوع می‌توان برخورد کرد. یکی اینکه شیعه و داعش را با هم مقایسه کنیم و دیگری اینکه مسلمانان را با داعش مقایسه کنیم و به اسلام بپردازیم. ما معتقدیم که داعش نماینده اسلام و حتی اسلام سنی نیست. یک جریان جعلی و انحرافی است و عقبه فکری و علمی ندارند. ما در اهل سنت پشتوانه علمی و فکری داریم، اما عقبه فکری داعش معلوم نیست. لذا به نظر بنده داعش به هیچ وجه نمایندگی اسلام سنی را نمی‌کند. البته در تشیع مسائلی وجود دارد که باعث میشود تا اینگونه مشکلات کمتر شکل بگیرد و یا اصلاً شکل نگیرد. چراکه سیستم ایمنی شیعه بسیار قوی است. زیرا برای شیعه عقلانیت و معنویت بسیار مهم است. اگر خضوع و خشوع و معنویت باشد، هیچ کس نمی‌تواند همچون داعش عمل نماید.
قوه تحلیل شیعیان از مهمترین دلایلی است که شیعه مکتبی داعش پرور نیست
دکتر شمالی در پایان گفت و گو با شفقنا افزود: دیگری رجوع به علمای خوش فکر و متقی و غنای فقهی شیعی است. ما بحث مرجعیت و تقلید داریم. اینطور نیست که هر کس بتواند فتوا بدهد و جان و مال و ناموس مردم را در معرض خطر قرار دهد. متاسفانه برخی مسلمانان نمی‌توانند مسائل را اهم و مهم کنند و یا مسائل روز را به خوبی تحلیل نمایند. آیا به واقع معضل دنیا و جهان اسلام تنها دولت عراق و دولت سوریه است؟ هر چقدر هم مسأله بزرگ باشد، آیا راه حل آن کشتن است؟ اشکال این قضیه در این است که آن‌ها در مبنا، جهت و هدف و وسیله و شیوه انتقال پیام دچار اشکال هستند.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر شمالی رییس مرکز اسلامی انگلیس هم‌چنین در ابتدای سخنان خود از تلاش های شفقنا برای خبررسانی منظم و افزایش آگاهی مخاطبان، بدون پرداختن به امور حاشیه‌ای و پرهیز از طعنه زنی ها و جانبداری های بی دلیل تشکر کرد و بیان داشت که کار شفقنا کمک بسیار خوبی در جهت اطلاع رسانی به جهان تشیع و ارتباط بیشتر مراکز و موسسات و فعالان شیعی است.
شفقنا
