یکی از ره آورهای ماه محرم در کشور ما کاهش آمار وقوع جرم و جنایت است که این کاهش رقمی از 30 تا 50 درصد را در میان خبرهای فرماندهان ناجا و سایر نهادهای انتظامی به خود اختصاص می دهد.
رابطه محرم و کاهش وقوع جرم
ماه محرم در کنار سیاه پوش شدن چهره شهر و نوای روضه و بوی اسپند و نذری، نمادهای دیگری هم در جامعه دارد که یکی از مهم ترین آنها کاهش چشمگیر جرم و جنایت در این ماه به خصوص در دهه اول آن است. شاید برخی یکی از عوامل کاهش بزهکاری و جرم و جنایت در ماه مرحم را حرام بودن این ماه و افزایش دو برابری نرخ دیه و خسارت در آن بدانند، اما محرم تنها ماه حرام تقویم قمری نیست و سه ماه ذیقعده، ذیحجه و رجب هم ماه های حرام هستند در حالی که کاهش بزه های اجتماعی به گونه ای که در ماه محرم هست، در این ماه ها دیده نمی شود.
باور های مذهبی که حکم بازدارندگی دارند
مسئله کاهش گرایش مردم به بزه های اجتماعی در ماه محرم پیش از هر چیز باز می گردد به باور های مذهبی ما ایرانی ها، همه ما بدون توجه به اینکه از خانواده های مذهبی باشیم یا از خانواده هایی که دغدغه های مذهبی چندانی ندارند، در هر حال ماه های محرم را از دیرباز به عزاداری امام حسینی نشسته ایم که نماد دین و باورهای اعتقادی ما است، ماه محرم برای همه ماه تداعی بزرگوارانی است که با تمام وجود برای پاسداری از حق بر آمدند و در برابر باطل ایستاد و در نهایت با مظلومیت به شهادت رسیدند.
اینکه از دیرباز بزه کاران و خلافکاران در این ماه دست از اعمال خلاف و شرب خمر و سایر اعمال منافی عفت خود بر می داشتند، نشان از این دارد که جایگاه سید و سالار شهیدان در فرهنگ مذهبی و سنتی مردم کشور ما به اندازه ای است که حتی بزهکاران اجتماعی را هم به تابعیت از خود وا می دارد
فضای معنوی و حزن آلودی که باعث کاهش درگیری ها و مشاجرات خیابانی می شود
یکی از مهم ترین موارد جرم در کشور ما نزاعات خیابانی است که در بیشتر موراد به ضرب و شتم و گاه نقض عضو و قتل منجر می شود، این درگیری اما در ماه محرم به تبع از فضای روحانی و حزن آلودی که شهرها به خود می گیرند، کاهش پیدا می کند و مردم در چنین فضایی، کمتر به سمت عصبانیت و درگیری روی می آورند.
دلیل علم پزشکی برای کاهش بزهکاری در محرم
مسئله کاهش بزه های اجتماعی در ماه محرم علاوه بر دلایل اجتماعی، دلیل پزشکی هم دارد و پزشکان در این خصوص معتقد اند که افراد مذهبی و متدین در برابر بیماریهای سخت، از مقاومت و امید بیشتری برخوردارند و دین و مذهب در ایجاد آرامش روحی و روانی آنان بسیار موثر است. به باور پزشکان، کاهش افسردگی و بیماریهای روانی و روحی و حتی سرعت درمان بیماریهای جسمی در آنان به مراتب فزون تر از افرادی است که از ایمان برخوردار نیستند و یا مذهبی به شمار نمی آیند؛ حتی امید به زندگی در این افراد، بیشتر از شخصیت سالم از نظر روانی بوده و آنها تعادل شخصیتی و هنجاری بیشتر از نظر اجتماعی برخوردارند. همچنین تحقیقات و پژوهشهای میدانی که از سوی موسسات و مراکز تحقیقاتی و علمی انجام شده، نشان می دهد که در برخی از فصول، بزهکاری افزایش و یا کاهش می یابد.
ماجرای بازدارندگی باورهای دینی در کاهش وقوع
دلیل علم پزشکی برای کاهش آسیبهای اجتماعی و جرائمی اعم از شرب خمر، نزاعهای گروهی، سرقت در دهه اول ماه محرم در حالی است که به باور پژوهشگران، هر چه اعتقادات دینی در فرد بالاتر باشد، احتمال وقوع جرایم از سوی او در ماه محرم هم کاهش بیشتری پیدا می کند به این معنا که با افزایش باورهای دینی، خاصیت بازدارندگی جرم در ماه محرم هم افزایش پیدا می کند. این مسئله شاید بیش از هر چیز نظریه دورکیم را به ذهن بیاورد نظریه ای که براساس آن قوائد اجتماعی در جامعه مدرن جای دین و مذهب را در زمینه بازدارندگی می گیرد ، اما در جامعه ما به رغم وجود قائده اجتماعی و قانون، باز هم این باور های دینی هستند که با تاثیر خود بر بازدارنگی از جرم، جایگاه اعتقادات را در میان ایرانی های به رخ می کشند.
یکی از مهم ترین موارد جرم در کشور ما نزاعات خیابانی است که در بیشتر موراد به ضرب و شتم و گاه نقض عضو و قتل منجر می شود، این درگیری اما در ماه محرم به تبع از فضای روحانی و حزن آلودی که شهرها به خود می گیرند، کاهش پیدا می کند و مردم در چنین فضای، کمتر به سمت عصبانیت و درگیری روی می آورند
