کافه فرهنگ

منتقد: کریستی لمیر | RogerEbert.com – امتیاز 6?3 از 10

«قابل فهم» معمولاً کلمه‌ای نیست که برای توصیف یکی از آثار تولیدشده توسط «جری براکهیمر» به کار می‌بریم اما در کمال تعجب، «12 نیرومند»(12 Strong) دقیقاً ذهن ما را به سوی همین کلمه می‌برد.

البته به هیچ وجه نباید این‌گونه برداشت کرد که فیلم به نوع ممکن محدود شده است. این فیلم در بیان داستان واقعی قهرمانی افرادی در برابر سختی‌های مختلف بسیار هیجان‌انگیز ظاهر شده است و میزان احساسات وطن پرستی و شکوه آن برابر با یکدیگر اند. «12 نیرومند» که کمی بعد از حوادث 11 سپتامبر روی می‌دهد با صحنه‌های جنگی متعدد، لحظاتی پر از زد و خورد و شلیک گلوله همراه شده است. تاثیری که این فیلم بر شما گذاشته و جمع شده است، در نهایت تخلیه می‌شود؛ هنگامی که شما از سالن سینما خارج شوید، این حس را خواهید که شما هم به میدان جنگ رفته بودید و برای کسانی که به اندازه کافی شجاعت داشته اند که این کار را خودشان بکنند احترام بیشتری قائل خواهید بود.

اما کارگردان دانمارکی این اثر یعنی «نیکولای فاگلسیگ» که این اثر اولین کار سینمایی او محسوب می‌شود، از تجربه سابق خود به عنوان یک فوتوژورنالیست استفاده کرده است تا حس واقعی‌تری به جای احساسات سطحی به این اثر تزریق کند. طراحی صدای پر جنب و جوش اثر نیز تاثیر زیادی در غرق شدن ما در این عنوان دارد، در کنار آن باید به موسیقی کار که همواره تنش در آن را افزایش می‌دهد نیز اشاره کنیم.

اگر از منظر تکنیکی بخواهیم به این اثر نگاه کنیم باید بگوییم که با فیلم محکم و قوی‌ای رو‌به‌رو هستیم. البته فیلم می‌توانست روایت قوی‌تری داشته باشد. «12 نیرومند» را «تد تالی»(نویسنده «سکوت بره‌ها»(The Silence of the Lambs)) و پیتر کریگ (نویسنده «شهر»(The Town)) که خورد اقتباسی از کتاب «سواره نظام؛ داستان باورنکردنی یک گروه از سربازان آمریکایی و پیروزی‌شان در افغانستان»(Horse Soldiers: The Extraordinary Story of a Band of U.S. Soldiers Who Rode to Victory in Afghanistan) است نوشته شده است. «12 نیرومند» کمی طولانی و تکراری به نظر می‌رسد و ترکیب حیرت‌آور بازیگران فیلم تنها می‌تواند شخصیت‌های کم پرداخت آن‌ها را کمی بهتر بکند.

«کریس همسورث» پیشتاز همه‌ی بازیگران است. او در نقش کاپیتان «میچ نلسون» حضور دارد که رهبری گروهی 12 نفره از سربازان آمریکایی را بر عهده دارد. این سربازان اولین گروه از نیروهای آمریکایی هستند که بعد از رویداد 11 سپتامبر وارد خاک افغانستان شده اند. در میان سربازان او می‌توان نیروهای قدیمی‌تر و باتجربه‌تری مثل هال اسپنسر(مایکل شانون)، سام دیلر(مایکل پنا) و بن میلو( ستاره فیلم «مونلایت» یعنی تروانت رودز). آن‌ها دستورات خود را از کلنل «مالهالند»(ویلیام فیچنر) و کلنل «بوورز»(راب ریگل) دریافت می‌کنند.

ماموریت آن‌ها نفوذ از سمت مرز شمالی افغانستان به داخل این کشور و از سمت ازبکستان است، آن هم با کمک ژنرال ازبک یعنی «دوستوم»(نوید نگهبان) که دلایل خود برای مقابله با طالبان را دارد. به کمک ژنرال «دوستوم» و نیروهای تحت فرمان خود، «نلسون» باید شهر مزار شریف را به عنوان یکی از پایگاه‌های طالبان تسخیر کند. اما علی‌رغم تمرین‌های سخت و طاقت‌فرسا و همچنین شجاعت بی‌نظیرشان، نیروهای آمریکایی درک نمی‌کنند که باید این زمین بایر و خشک را- که برای سالیان دراز امپراطوری‌های مختلفی را سرنگون کرده است- با اسب طی کنند. و این کار را نیز باید در کمتر از 3 هفته که تا شروع زمستان و سرما باقی مانده است انجام بدهند.

داستان شگفت‌انگیز و در عین حال مضحکی است؛ سربازانی تنومند با لوازم و سلاح‌هایی بسیار سطح بالا و پیشرفته، بر پشت اسب‌ها سواری می‌کنند و با تانک‌های بسیار بزرگ و ادوات جنگی مختلف روبه‌رو می‌شوند. کارگردان این لحظات را به صورت بی‌وقفه و پایدار به تصویر کشیده است. او از قراردادهای رایج پیروی می‌کند اما در برخی موارد و علی‌الخصوص در مواجهه با شخصیت «همسورث» خلاقیت‌های جالبی دارد.

یکی از موارد جذابی که به فیلم عمق می‌دهد، این مسئله است که چگونه همه «نلسون» را دست‌کم می‌گیرند که معمولاً چیزی نیست که از شخصیتی که توسط «کریس همسورث» بازی شده باشد انتظار دارید. در اینجا، او بسیار جوان و بسیار زیباروی است. او تجربه بسیار کمی دارد و به صورت مداوم باید خود را به دیگران ثابت کند. علی‌الخصوص هنگامی که در رابطه‌ی هر لحظه پیچیده‌تر شونده‌یِ او و «دوستوم» که بسیار انسان باهوشی است تمرکز می‌کنیم. «نگهبان» بازیگر توانایی است و توانسته عمق خاصی به شخصیت «دوستوم» بدهد.

به صورت طبیعی، «همسورث» توانایی بدنی شخصیت را دارد- هر چه نباشد درباره‌ی خدای آزگارد، ثور، صحبت می‌کنیم- اما او هیچ وقت به خاطر توانایی بازیگری خود تقدیر نمی‌شود، چه در فیلم‌های درام و چه در فیلم‌های کمدی. اتمسفر جالبی بین شخصیت او و شخصیت‌های «پنا» و «شَنون» برقرار است. اما علی‌رغم یک خرده پیرنگ کوچک درباره شخصیت «رودز»، دیگر اعضای گروه هیچ‌وقت برای ما مهم نمی‌شوند. آن‌ها صرفاً در حد ایده باقی می‌مانند.

به طور مشابهی، خود فیلم نیز هیچ علاقه‌ای ندارد که به داخل جزئیات حضور نظامی ایالات متحده در افغانستان داخل شود. اگرچه این مسئله هدف اصلی فیلم نیست و حضور شما در سالن سینما هم برای فهمیدن این مهم نیست. شما به سینما می‌روید که هر چند برای مدت کوتاهی، درباره انسان‌هایی که بزرگ بودند احساس خوبی پیدا کنید.

اختصاصی نقدفارسی

مترجم: امید بصیری

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل (از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی) بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: سایت نقد فارسی” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.